Σάββατο 19 Μαρτίου 2011

Amedeo Modigliani: Ο άνθρωπος μύθος



Ο Amedeo Modigliani αποτελεί έναν από τους διασημότερους Ιταλούς ζωγράφους και γλύπτες που ανήκουν στη σχολή της Πρώιμης Αναγέννησης με μεγάλο αριθμό διάσημων έργων.
 
Γεννήθηκε στο Λιβόρνο, στην Τοσκάνη της Ιταλίας και ήταν το τέταρτο παιδί της εβραϊκής οικογένειας του Flaminio Modigliani και της γαλλίδας συζύγου του Eugenie Garsin. Αν και η οικογένεια ήταν αρκετά πλούσια, ο μικρός Amedeo μεγάλωσε αρκετά φτωχά ύστερα από την οικονομική κατέρρευση της επιχείρησης του πατέρα του. Παράλληλα, τα παιδικά του χρόνια στιγματίστηκαν και από την άσχημη κατάσταση της υγείας του ύστερα από μία επιδημία τυφοειδούς πυρετού σε ηλικία 14 ετών, ενώ δύο χρόνια αργότερα η κατάστασή του επιδεινώθηκε όταν προσβλήθηκε από φυματίωση. Ανάμεσα σε όλα αυτά η οικογένεια είχε και ιστορικό κατάθλιψης όπως και ο ίδιος, ενώ ένα από τα αδέρφια του, ο Emmanuel είχε καταδικαστεί σε ηλικία 26 ετών σε φυλάκιση έξι μηνών για αναρχία.



Το 1902 ο Modigliani γράφτηκε στη Scuola libera di Nudo στη Φλωρεντία και ένα χρόνο αργότερα μετακόμισε στην Βενετία όπου παρακολούθησε μαθήματα στο Istituto per le Belle di Venezia. Τότε ήταν που δοκίμασε πρώτη φορά και ινδική κάνναβι παραμελώντας τις σπουδές του.
 
Η αγάπη του ωστόσο για την τέχνη θα τον φέρει το 1906 στο Παρίσι το οποίο αποτελούσε εκείνη την εποχή το κέντρο της avant-garde. Στο Παρίσι, ο Modigliani θα μετατραπεί στον πιο διάσημο τραγικό καλλιτέχνη, δημιουργώντας ένα τόσο μεγάλο μεταθανάτιο θρύλο παρόμοιο με εκείνον του Βαν Γκογκ.
 
Διαμένει στην περιοχή του Le Bateau-Lavoir, στη Μονμάρτη όπου αποτελούσε τη συνοικία των φτωχών καλλιτεχνών. Σύντομα αρχίζει να απασχολείται έντονα με τη ζωγραφική επηρρεασμένος αρχικά από τον Τουλούζ Λοτρέκ μέχρι να συναντήσει τον Paul Cezanne που θα του αλλάξει τις απόψεις για να καταλήξει τελικά στο δικό του μοναδικό στυλ που έχει τα πρώτα στοιχεία της σχολής του Κυβισμού χωρίς ωστόσο να αποτελεί εκπρόσωπό της. Χαρακτηριστικό του είναι η ταχύτητα στα έργα του τα οποία ολοκλήρωνε σε μία ή δύο φορές, ενώ δεν επέστρεφε ποτέ για να κάνει αλλαγές και όσοι πόζαραν για να τους ζωγραφίσει υποστήριζαν ότι ζωγράφιζε την γυμνή ψυχή τους.

Το 1909, ο Modigliani επιστρέφει στο Λιβόρνο άρρωστος ύστερα από την γεμάτη καταχρήσεις ζωή που κάνει στο Παρίσι χωρίς να μείνει ωστόσο για μεγάλο διάστημα. Σύντομα επιστρέφει στη Γαλλία και νοικιάζει ένα στούντιο στο Montparnasse. Ο ίδιος αντιμετώπιζε τον ευατό του περισσότερο ως γλύπτη παρά ως ζωγράφο και η στροφή στην γλυπτική έρχεται μετά την γνωριμία του με τον νεαρό έμπορο τέχνης Paul Guillaume που πίστεψε στα έργα του και τον γνώρισε με τον Constantin Brancusi.
 
Βλέποντας τα γλυπτά του Modigliani, είναι ολοφάνερη η έπνευση που έχει αντλήσει από την Αφρική και την Καμπότζη πιθανότα από έργα που είδε στο Musee de L’Homme. Το ενδιαφέρον του για τις Αφρικανικές μάσκες αποτυπώνεται και στα πρόσωπα των έργων του, τα οποία παρουσιάζονται αρχαία σχεδόν αιγυπτιακά, με έντονα αμυγδαλωτά μάτια, γυριστές μύτες και μακρείς λαιμούς. Παρά το γεγονός ότι αρκετές δουλειές του είχαν εκτεθεί με αρκετά μεγάλη επιτυχία ο ίδιος σταμάτησε απότομα να ασχολείται με την γλυπτική και επικεντρώθηκε αποκλειστικά στην ζωγραφική.
[[pagebreak]]Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Modigliani θέλησε να καταταχθεί στο στρατό αλλά λόγω της βεβαρημένης υγείας του δεν έγινε δεκτός. Γνωρίζοντας ίσως και την κατάστασή του είχε πάντα μία αίσθηση θανάτου, πίνοντας πάρα πολύ και καταναλώνοντας διάφορες ναρκωτικές ουσίες. Βέβαια ο Modigliani, ήταν πάντα ένας πολύ όμορφος άντρας με πολλές επιτυχίες στο γυναικείο φίλο που δεν σταματούσε να τον διεκδικεί. Τα φλερτ έδιναν και έπαιρναν μέχρι τη στιγμή που γνώρισε τη Beatrice Hastings, η οποία παρέμεινε μοντέλο του για δύο ολόκληρα χρόνια και αποτέλεσε έμπνευσή του για πολλά διάσημα έργα του όπως το Madame Pompadour.

Μέχρι το 1916 η φήμη του είχε μεγαλώσει. Ο Πολωνός ποιητής και έμπορος τέχνης Leopold Zborovski και η γυναίκα του Anna υπήρξαν στενοί φίλοι του Modigliani και πόζαραν για τον καλλιτέχνη αρκετές φορές χρεώνοντάς τους μόνο 10 φράγκα. Το επόμενο καλοκαίρι η Ρωσίδα γλύπτρια Chana Orloffa τον σύστησε στην 18χρονη τότε, Jeanne Hebuterne που σπούδαζε τέχνες και η οποία πόζαρε για το έργο του Foujita. Η σχέση τους δεν άργησε να εξελιχθεί σε ερωτική η οποία αποτέλεσε και τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής του.
 
Τον χειμώνα του 1917 η πρώτη ατομική έκθεση του Modigliani ήταν γεγονός στην Berthe Weill Gallery, χωρίς ωστόσο να παραμείνει ανοιχτή περισσότερο από λίγες ώρες καθώς ο αρχηγός της αστυνομίας θεώρησε τα έργα προκλητικά και ζήτησε την άμεση παύση της έκθεσης. Η άτακτη ερωτική ζωή του καλλιτέχνη είχε σαν αποτέλεσμα τον ίδιο χρόνο μία παλιά αγαπημένη του, να του αποκαλύψει ότι είχε γεννήσει ένα αγοράκι. Ο Modigliani δεν αναγνώρισε ποτέ το παιδί αλλά το 1918 όταν μετακόμισε στη Νίκαια μαζί με την Hebuterne απέκτησαν την κόρη τους Jeanne στις 29 Νοεμβρίου.

Στη Νίκαια ο Modigliani φιλοτέχνησε τα περισσότερα γνωστά του έργα αλλά ποτέ δεν κατάφερε να τα πουλήσει όσο ζούσε έναντι μεγάλων χρηματικών ποσών. Όσα κέρδιζε εξανεμίζονταν τις περισσότερες φορές στο ποτό και τα ναρκωτικά. Το 1919 επέστρεψε ωστόσο στο Παρίσι μαζί με την Jeanne και την κόρη τους όπου νοίκιασαν ένα διαμέρισμα στην οδό Grande Chaumiere.
 
Ενώ συνέχιζε να ζωγραφίζει, η κατάσταση της υγείας του συνεχώς χειροτέρευε από τις αλλόγιστες καταχρήσεις του ποτού και για αρκετές μέρες κανείς δεν είχε μάθει νέα του μέχρι που ένας γείτονάς τους αναζήτησε. Δυστυχώς, ο Modigliani βρισκόταν σε κακή κατάσταση στο κρεβάτι και δίπλα του η Jeanne εννέα μηνών έγκυος. Παρά το γεγονός ότι κλήθηκε γιατρός η κατάσταση της υγείας του ήταν πολύ κακή και μη αναστρέψιμη.

Ο Modigliani υπέκυψε τελικά χωρίς να καταφέρει να ανακτήσει τις αισθήσεις του. Την κηδεία του παρακολούθησε όλη η καλλιτεχνική κοινότητα της Μονμάρτης και του Montparnasse, ενώ η εγκυμονούσα Jeanne πήδηξε στο κενό δύο μόλις ημέρες μετά το θάνατό του, σκοτώνοντας εκείνη και το αγέννητο παιδί της.
 
Ο Modigliani ενταφιάστηκε στο Pere Lachaise Cemetery, ενώ η Jeanne Hebuterne στο Cimetiere de Bagneux, κοντά στο Παρίσι μέχρι το 1930, οπότε η οικογένειά της, επέτρεψε να μεταφερθεί στον τάφο του αγαπημένου της. Η μόλις 15 μηνών ορφανή πλέον κόρη τους Jeanne δόθηκε για υιοθεσία στην αδερφή του Modigliani στην Φλωρεντία. Μεγαλώνοντας έγραψε την πιο σημαντική βιογραφία για τον πατέρα της με τίτλο Modigliani: Man and Myth.
 
Σήμερα, ο Amedeo Modigliani θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα και τα έργα του φιλοξενούνται στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, ενώ τα έργα του σπάνια αλλάζουν ιδιοκτήτες και ακόμα και σε τέτοια περίπτωση η τιμή εκκίνησης τους είναι τα 15,6 εκατομμύρια δολάρια.

Πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου